Alleen het woord al had de magische eigenschap om me zodanig de kriebels te geven, dat ik het niet kon uitspreken zonder er een duidelijk interpreteerbaar gezicht bij de trekken: spiritualiteit.
Bij het horen ervan flitsten christallen, de Happinez, zomerjurken in de winter en drumcirkels door mijn hoofd. Inmiddels is dat veranderd en dat is gelukt met behoud van mijn vertrouwde droogkloterigheid. Hoe dat kan? Houd je vast, ik ga het je vertellen.
Aardige lui: het begin van het einde dammit
Mijn spirituele draai ging natuurlijk niet zonder (denk-)slag of (denk-)stoot. Jarenlang zelfverkondigd rabiaat atheist zijn – en nog steeds – verdwijnt niet zomaar. De scheurtjes in mijn antipathie werden voor het eerst zichtbaar toen ik tegen steeds meer mensen aanliep die eindeloos zweverig waren (naar mijn bescheiden mening althans), maar die ik ondanks dat verschrikkelijk aardig vond.
Dat gegeven dwong mij om de term en bijbehorende associaties maar eens ernstig onder de loep te nemen. Want waarom had ik die bijna fysieke reactie op het woord eigenlijk? Drie lockdown maanden met weinig om handen gaven me de kans om eerst Netflix uit te kijken, toen Amazon, een stukje Disney, het huis op te ruimen, een klein beetje Japans te leren en ja uiteindelijk uit te pluizen wat dit fenomeen toch was.
Talig
In het kortom (let op! Nederlands van eigen kweek) bleek het antwoord verrassend simpel: het was een taalkwestie. Ik bleek al enige tijd een stuk “spiritueler” dan ik had gedacht, maar gebruikte compleet andere termen dan de zweeftypes waar ik zoveel moeite mee had. Interessant. Althans dat vond ik. Dus probeerde ik vanaf die realisatie anders te luisteren naar spiri-praat.
In plaats van afhaken bij woorden als expansie, energie, karma en meer, probeerde ik het te vertalen naar termen waar ik wél wat mee kon. Een wereld ging voor me open. De zaken waar ik al jaren ideeën over had, onder de douche over nadacht of interessante discussies over had met mijn al even droogkloterige vrienden, waren in opvallende veel gevallen dezelfde zaken als waar spiri’s over zweefden met elkaar.
Wat de F is het?
Inmiddels durf ik te stellen dat ik inderdaad spiritueler ben dan ik verwacht had en heeft dat gegeven een meer praktische plek ingenomen in mijn leven. Vertalen van termen tot iets waar ik wél wat mee kan, blijf ik doen. Sterker nog, je leest nu het eerste artikel in een serie over spiri-vocabulaire, waarin ik je meeneem in een aantal van die vertalingen. En we starten dus met spiritualiteit. Want what the F is dat dan?
Vrij claimen
De spiri-claim is als een vrij beroep. Iedereen kan willekeurig iets aanwijzen en het tot spiritueel onderwerp bombarderen. Dat schept een vrijheid (die misschien wel bij het onderwerp hoort), maar ook onduidelijkheid en heel erg veel onzin. Nu is alles wat ik erover ga zeggen natuurlijk ook onderdeel van dat vrije veld. Je mag het dus direct wegzetten als onzin, daar beledig je mij in elk geval niet mee.
De drie zelven
Maar voor mij is het redelijk simpel: we bestaan allemaal uit een fysieke zelf (ons lijf), een mentale zelf (onze gedachten) en een emotionele zelf (onze gevoelens/emoties). Aan de eerste twee besteden we structureel aandacht. We zorgen voor ons lijf door gezond te eten, te sporten, voldoende te slapen etc. Misschien doen we dat niet perfect, maar het is maatschappelijk wenselijk dat we daar een beetje voor zorgen.
Ook de mentale zelf krijgt redelijk wat aandacht. We gaan naar school om te leren en studeren, we gebruiken die mentale zelf om carrière te maken en in algemene termen steeds scherper te denken.
De emotionele zelf erkennen we wel, maar we besteden er relatief weinig aandacht aan. Als kind leer je niet echt om emoties te erkennen, doorvoelen en te plaatsen. Jawel, de een meer dan de ander, maar een gestructureerd systeem – zoals school – waar we naartoe gaan om te leren om te gaan met emoties, hebben we niet.
Problematiseren
En dat is eigenlijk jammer. Want het is niet verschrikkelijk realistisch om te verwachten – ook gezien de groeiende complexiteit van onze maatschappij – dat we dat zomaar onwijs goed doen. Maar we gaan er vaak pas mee aan de slag, als het als probleem wordt ervaren. Naar een psycholoog, een coach op retraite, ayahuasca, etc. We hebben het niet op magische wijze constructief om kunnen gaan met onze emoties geproblematiseerd. Wie dat niet kan, een “break down” heeft of een “crisis” moet het doen met drugs, medicijnen en andere potentieel destructieve methoden, om met emoties om te gaan.
Flauw eigenlijk. We steken energie in het aanleren van andere skills. En als iemand dan niet goed is in het zorgen voor z’n eigen lijf, zeggen we niet direct; pillennnnnn.
Balans en meer dan de som der delen
Spiritualiteit is wat mij betreft exact dat: zorg voor je emotionele zelf en je verdiepen in manieren waarop je dat kunt doen. Met als doel het creëren van meer balans tussen de drie zelven en meer te zijn dan de som van die delen. Oké, dat was vaag. Laat ik het anders formuleren: als je alle onderdelen op tafel hebt liggen die in een telefoon zitten, heb je dan feitelijk een telefoon? Nee. Je moet ze op een specifieke manier bij elkaar stoppen voordat je ermee kunt bellen. Hetzelfde geldt voor de drie zelven. Door ze alledrie de aandacht te geven die ze verdienen, ontstaat er meer dan de drie. Is dat magisch? Is een telefoon magisch? Nee!
Spiritualiteit is – nogmaals, wat mij betreft – dus het zoeken naar balans en alle retraites, zomerjurken in de winter, drumcirkels en andere zaken, zijn eventuele tools om dat te bereiken. Niet mijn tools, want zomerjurken zijn er voor de zomer, anders hadden ze wel all-season jurken geheten. Maar ieder z’n ding.
Droogkloterige spiritualiteit
Droogkloot en spiritueel zijn, gaat dus niet alleen verschrikkelijk goed samen, het zou ook zonde zijn om géén aandacht aan je emotionele (spirituele) zelf te besteden. Wie ouder is dan 15, heeft waarschijnlijk al ervaren dat als jij er geen aandacht aan besteedt, het wel aandacht aan jou besteed. En dat is zelden een prettig ervaring!
Maar vertel, wat zijn jouw ervaringen met spiritualiteit? Erger je je ook zo? Hoe zie jij het? En heeft het een plek in je leven? Ik ben oprecht nieuwsgierig. Extra nog als je een droogkloot bent. Tot het volgende artikel én de volgende uit te pluizen jeukterm!
