Vrienden? Waar zijn jullie bij ziekte en armoede?

Soms lijkt alles tegen te zitten in het leven. En toch…met liefde èn creativiteit lukt het veel mensen het hoofd boven water te houden. Vaak proberen mensen dit op eigen kracht te doen. Toch kan iemand dan een schouder of een luisterend oor gebruiken. In dit fictieve verhaal – gebaseerd op kennis en ervaring, op het leven van verschillende vrouwen – lees je het gevecht van Amber. 

Opgelucht haalde Amber adem. Overmorgen kreeg ze haar uitkering binnen, kon ze eindelijk weer boodschappen doen. Zie je wel, ook deze maand lukte het haar om rond te komen. Ze hoopte alleen dat er aan het einde van elke maand niet zoveel stress was. Stress zorgde voor slapeloze nachten en een toename van pijnklachten. Kon ze maar aan het werk. Maar dat zat er voorlopig (lees: helemaal?!) niet meer in.

Paracetamolletje hielp niet

Ongeveer vier jaar geleden kreeg Amber, vrijwel van de ene op de andere dag, last van haar gewrichten. Veel pijn, rood, gezwollen. Een paracetamolletje hielp niet. Ze wist eigenlijk direct wat er aan de hand was. Ze werkte als verpleegkundige in de Thuiszorg en kende de verschijnselen maar al te goed. De huisarts bevestigde haar vermoeden: reuma, om precies te zijn Reumatoïde Artritis. De huisarts schreef andere pijnstillers voor, een ontstekingsremmer en een maagbeschermer. De eerste extra zorgkosten waren een feit. Al snel hielp de medicatie niet voldoende meer. En ze was moe, heel erg moe. Van het puntje van haar neus tot haar tenen.

Loodzware deken

Amber nam een drastisch besluit door minder te gaan werken. Ze leverde daarmee wel salaris in. Maar ach, ze had toch weinig kracht en energie voor uitstapjes met de kinderen of om eens uitgebreid uit eten te gaan. Dus ze redden het wel. Zij en haar twee dochters van zeven en negen jaar. Pracht meiden had ze. Voor hen zette Amber alles opzij. Haar man, de vader van de meiden, verliet hen vrij snel na de geboorte van de jongste. Jammer voor hem. Met z’n drieën konden ze alles aan. Tenminste, min of meer.

Haar werk werd steeds zwaarder, of nee… de pijn in haar gewrichten en ook de pijn in haar spieren, haar hele lijf, nam steeds meer toe. En de vermoeidheid hing altijd als een loodzware deken om haar heen. Ze ging nog minder werken, maar het hielp niet. De gewrichten in haar vingers en polsen waren te pijnlijk en ze had steeds minder kracht. Regelmatig liet ze dingen vallen en ze meldde zich steeds vaker ziek. Tot ze op een dag draaierig en tollend op haar benen een cliënt hielp met douchen. Toen realiseerde ze zich dat ze moest stoppen. Ze had er letterlijk en figuurlijk geen kracht meer voor. Als ze doorging, zou er een gewonde kunnen vallen. Zijzelf… of een cliënt. Dat zou ze zichzelf nooit kunnen vergeven.

Stoppen met werken

Dus maakte ze een afspraak bij de bedrijfsarts en vertelde dat het echt niet meer ging, werken. De arts keek haar aan en zei: ‘Je had al veel eerder moeten stoppen. Maar ik wilde dat je het zelf zag en het zelf zou zeggen.’ Daarna deed ze nog wat bureauwerk, maar dat hield ze niet lang vol. Ze was op. De pijn en vermoeidheid waren te hevig. Er volgde een traject bij het UWV. Enkele gesprekken, maar vooral veel, heel veel papierwerk.

Nu zat ze dus thuis. Haar werk miste ze nog elke dag. Ze was volledig afgekeurd. Haar hoofd protesteerde, maar haar lijf zei dat het goed was. In het begin moesten ze alle drie erg wennen aan dit nieuwe leven, want dat was het. De meiden konden niet meer naar de Buiten Schoolse Opvang. Ze misten de spelletjes, het knutselen en hun vriendinnen daar. Na een paar weken ging het beter. Ze pakten een nieuw ritme op en genoten van de tijd en aandacht voor elkaar.

Kletsen en lachen

Soms werd ze kwaad en opstandig. Haar ziekte beperkte haar steeds meer. Ze had inmiddels aangepast bestek, braches en voor de langere afstanden een rolstoel en… ach ze had zoveel extra dingen nodig door haar ziekte. Ze wilde ze eigenlijk niet, al die hulpmiddelen. Ze wilde weer ‘gewoon’ werken, worden uitgedaagd, voor anderen zorgen. Kletsen en lachen met haar collega’s. Zich druk maken over wat ze aan moest en of haar schoenen wel matchte met haar kleding.

Een rekening… help!

Ze wilde vooral niet elke week, elke dag hoeven te bedenken hoe ze rond kwam van 40 euro per week. Of er wel geld was voor een maaltijd of voor schoenen en kleding voor de meiden. Doordat ze steeds meer uren had ingeleverd, werkte ze op het laatst nog maar 16-20 uur per week. Geen avond- en nachtdiensten meer, dus ook minder toeslag. Haar WIA-uitkering was daarop gebaseerd. Daar dacht ze niet aan, toen ze besloot minder te gaan werken.

Soms raakte ze in  paniek. Wat als ze de energierekening te laat betaalde of  haar medicijnen niet meer kon betalen? Naar verjaardagen van vriendinnen ging ze niet meer, ze had geen geld voor een cadeautje. Ook de meiden konden soms niet naar een verjaardagsfeestje. Dat vond ze nog het ergst.

Vindingrijk

Ze werd wel heel vindingrijk en ze keek naar de dingen die ze nog wel kon. Zo vond ze kortgeleden een Facebookgroep: Ruil- en weggeefhoek. Daar kreeg ze regelmatig kleding voor de meiden en koekjes en ranja om mee te geven naar school. Met lood in haar schoenen ging ze ook naar de Voedselbank. Alleen kon ze daar niet terecht. Er was een wachtlijst…

Ze krijgen mij niet klein

De zorgen en stress eisten hun tol. Haar ziekte vlamde steeds vaker en langduriger op. Maar weet je wat? Ze liet zich er niet onder krijgen. Ze zorgde dat de meiden minstens vijf keer per week een warme maaltijd kregen. Zelf at ze niet altijd mee. Ze zei dan tegen de meiden dat ze niet zo’n trek had. Dat vonden de meiden soms niet eerlijk… zij moesten wel hun bordje leeg eten!

Echte vrienden

Haar vriendenkring slonk langzaamaan. Ze schaamde zich een beetje en durfde daarom niet meer op haar vriendinnen af te stappen. Ook zei ze vaak op het laatste moment een afspraak af, omdat ze teveel pijn had of veel te moe was. Soms meerdere keren achter elkaar. De èchte vrienden bleven over. Op Twitter had ze ook een aantal vrienden. Nog nooit ontmoet, maar ze sprak hen vaker dan haar familie en vrienden IRL (in real life).

En jij?

Hoe zit het eigenlijk met jou, herken je dit verhaal? Bied jij wel eens een luisterend oor? Bijvoorbeeld aan je vriendin die al een tijdje werkeloos is of chronisch ziek en van een uitkering leeft? Vraag je wel eens hoe het met haar gaat? Niet? Bel haar vanavond en spreek een keertje af. Niet om te shoppen of te gaan stappen (of trakteer jij?). Gewoon een avondje kletsen op de bank. Of op een goede en mooie dag met de kinderen naar een speeltuin. Kost geen geld en als je samen gaat, minder energie. Neem iets lekkers mee, een flesje wijn of een paar tijdschriften die toch al bijna in de kliko lagen. Het verlaagt de drempel en je bezorgt iemand een leuke verrassing. Zou je dat willen doen voor Amber, voor jouw vriendin? Nou?